Praktische tips om minder snel ‘Ja’ te zeggen

Praktische tips om minder snel ‘Ja’ te zeggen

“Ik heb een hele leuke nieuwe klus voor jou, zou je die willen oppakken?”. Voor je het weet heb je al weer ja gezegd. Je houdt van nieuwe dingen, bent enthousiast, nieuwsgierig en het avontuur lonkt. Jouw werkgever weet ook heel goed dat ze voor dit soort taken altijd bij jou terecht kunnen, want jij bent altijd enthousiast, stelt geen moeilijke vragen en maakt je zaken snel eigen. Ideaal toch?! Het nieuwe is er echter snel af en voor je het weet is je takenpakket weer uitgedijd met een taak die onderhoud vergt en helemaal niet zo leuk meer is. Het kost je energie en je komt niet meer toe aan de taken die je wel leuk vindt. Dit is een valkuil die ik vaak zie bij veelzijdig generalisten. Daarom staan we in dit blog stil bij manieren om vaker nee te zeggen, of in elk geval minder snel ja;-). 

Redenen om snel ja te zeggen
Om je gedrag te veranderen is het noodzakelijk om eerst stil te staan bij jouw gedrag. Wat maakt dat jij snel ja zegt tegen een klus? In een coachsessie kijk ik samen met iemand naar wat er precies gebeurt. Wat levert jou dat op? En hoe zou je willen dat het wel gaat? Is het daadwerkelijk omdat je van nieuwe dingen houdt en je ook snel leert? Dat is een van de supertalenten van generalisten. Het kan ook zijn dat je vriendelijk en behulpzaam bent en een beetje ‘please-gedrag jou niet vreemd is. Dat in combinatie met resultaatgerichtheid kan ervoor zorgen dat je je vaak laat verleiden om klussen te doen die niet goed bij jou passen. Het kan ook zijn dat je je onzeker voelt en juist wilt laten zien dat je van toegevoegde waarde bent in de organisatie.

Er ligt een hele wereld tussen snel enthousiast ja en bot nee zeggen…
Vaker nee zeggen helpt, maar is ook lastig. Je hoeft niet als een bitch heel bot een klus af te wijzen. Wat we vaak vergeten is dat er nog een hele wereld tussen snel enthousiast ja en heel bot nee zeggen zit. Het maakt duidelijk waar je grenzen liggen. Dat is niet alleen fijn voor jezelf, maar ook duidelijk voor anderen. Maar hoe doe je dat, als je jaren lang ja zei terwijl je nee bedoelde?

  1. Besef dat je nee zegt tegen een vraag van iemand en niet tegen de persoon zelf. Zorg dat je je prioriteiten helder hebt, dan weet jij ook wat belangrijk is en kun je bijvoorbeeld zeggen: “Ik wil je heel graag helpen, maar deze week lukt dat niet. Ik heb volgende week maandag tijd om je te helpen”. Of: “Bedankt voor je vraag maar ik doe op dit moment even helemaal geen dingen naast [project x].”. Je kunt ook dit zeggen: “Ik heb daar nu echt geen tijd voor, maar voel je vrij om er in de toekomst op terug te komen”. 
  2. Vraag bedenktijd. Op die manier kun jij er rustig over nadenken en kijken of je dit echt moet doen. “Ik vind deze klus echt interessant klinken. Ik wil er graag even een nachtje over slapen. Is het goed als ik er morgen op terugkom?”. Stel je zelf dan de vraag: moet ik dit nu doen? Ben jij degene die deze klus op moet pakken of kan iemand anders het ook doen? En moet dat ook nu meteen of kan het wachten? 
  3. Elke keer als je ja zegt tegen iets, zeg je nee tegen iets anders. Als je ja zegt tegen iets wat je niet leuk vindt, zeg je nee tegen dingen die je graag doet. Als je ja zegt tegen overwerken, zeg je nee tegen je sociale leven etc. Ga voor jezelf na: wat is voor mij echt belangrijk? 

Nee zeggen is iets wat je kunt leren. Te beginnen door het te doen. Dus wat besluit jij voor de komende week? In welke situatie kun jij oefenen met nee zeggen? Hoe vaak wil jij minder snel ja zeggen? Schrijf je besluit op en deel het met iemand in je omgeving, dan is de kans groter dat je het ook echt gaat doen. 

En jij?
Kun je wel een stok achter de deur gebruiken?  Ik heb het coachtraject ‘Loopbaanfocus voor generalisten’ ontworpen waarin er extra aandacht is voor dit soort valkuilen van generalisten. Ik heb weer plek om een paar nieuwe mensen te begeleiden. Mocht je meer willen weten, plan dan een gratis intakegesprek waarin we kijken of het iets voor jou is.  
Weet jij ook van alles een beetje, dan ben je misschien ook wel een veelzijdig generalist! Op vrijdag 18 februari geef ik een online webinar ‘Loopbaanfocus voor generalisten’.